سیل مکانیکی

سیل مکانیکی از قطعات بسیار مهم پمپ های آب امروزی می باشد. به کمک این قطعه بسیار حساس می توان از نفوذ سیال داخل پمپ به بخش های ممنوعه پمپ (برای سیال) جلوگیری کرد.

سیل های مدل ها متفاوتی دارند و بر اساس استاندارد هایی نظیر سایز، تحمل دما، متریال دو سطح آببندی سیل، بازه فشار قابل تحمل، بازه سرعت چرخش قابل تحمل و نوع سیال قابل آب بندی (اسیدی، روغن، فاضلاب، بنزین، گازوییل و غیره)، طراحی، تولید و عرضه می شوند.

خوشبختانه با وجود گستردگی این شاخه از لوازم یدکی پمپ، ریتس ایران توانسته است نیاز به این قطعه در بازار ایران را به خوبی پاسخگو باشد و تنوع کاملی از انواع سیل ها را برای مصرف کنندگان داخلی تامین نماید.

سیل مکانیکی چیست؟

سیل مکانیکی تجهیزی تشکیل شده از دو قسمت ثابت (ایستا) و متحرک (روتاری) می باشد. در واقع به کمک سیل های مکانیکی امروزه می توان اعتماد بیشتری به پمپ ها آب داشت و با بازدهی بیشتر و داحتمال خرابی و خارج شدن از آب بندی کمتر از آن ها استفاده نمود.

این قطعه یدکی در انواع مختلف و با متریال مختلفی تولید گردیده است. منظور از متریال مختلف؛ جنس دو سطح صاف از دو قسمت سیل می باشد که بر روی همدیگر قرار می گیرند و با فشار ایجاد شده بین این دو سطح، ارتباط و نشتی سیال درون پمپ به بیرون قطع خواهد گردید. همچنین وقتی از متریال صحبت می شود جنس اورینگ های داخل سیل نیز مورد اشاره قرار می گیرد.

اگر برای مثال بخواهیم متریال یک آب بند مکانیکی را شرح دهیم می توانیم به سیل مکانیکی پمپ های طبقاتی لوارا سری 1SV , 3SV, 5SV اشاره کنیم.

این آب بند مکانیکی که مختص سری SV از پمپ های برند لوارا می باشد متریال هر دو فیس (سطح) سیلیکن و اورینگ های EPDM دارد. این متریال کمک می کند که پمپ مورد نظر بهترین عملکرد خود را در وضعیت آب بندی داشته باشد و سیال ورودی پمپ به داخل محل ممنوعه پمپ برای سیال، نشت پیدا نکند.

سیل مکانیکی جانکرین

انواع سیل‌ مکانیکی

• سیل‌های یکپارچه (single-acting seals):این نوع سیل‌ها برای جلوگیری از نشتی سیال به بیرون استفاده می‌شوند آنها شامل یک حلقه آب بندی و یک حلقه پشتی می‌باشند که با هم در محفظه سیال نصب می‌شوند.
• سیل‌های دو طرفه (Double-acting seals): این سیل‌ها برای جلوگیری از نشتی سیالات از دو لایه خارجی و داخلی برای آب بندی استفاده می‌کنند که لایه داخلی به عنوان لایه اصلی عمل می‌کند.
• سیل‌های دوجداره کاتریجی (Cartridge seals):این سیل‌ها برای جلوگیری از نشتی سیال به بیرون با استفاده از دو لایه آب‌بندی انجام می‌شود. لایه داخلی به عنوان سیل اصلی عمل کرده و لایه خارجی به عنوان سیل پشتی است.
• سیل‌های مکانیکی آکاردیونی و فنر موجی

جنس اورینگ

خرید سیل‌های مکانیکی

یکی از پارامترهای مهم خرید سیل‌های مکانیکی انتخاب نوع جنس اورینگ آنها می‌باشد. اورینگ‌ها یکی از قطعات بسیار مهم برای جلوگیری از نشتی سیالات به درون پمپ می‌باشند.

برای جلوگیری از نشتی سیالات همانند روغن و یا سایش از جنس NBR استفاده می‌شود.
برای مقاومت در برابر افت و خیز دما مواد شیمیایی از جنس EPDM استفاده می‌شود.
برای مقاومت در برابر مواد شیمیایی از جنس وایتون (VITON) استفاده می‌شود.
برای مقاومت در برابر دما یا گرما از جنس سیلیکون (SILICON) استفاده می شود.

علت خرابی سیل مکانیکی پمپ

از اصلی ترین دلایلی که برای خرابی این قطعه در پمپ های آب، اسید، روغن، سیال ها با دمای بالا و … می توان به آن اشاره کرد؛ کار کردن پمپ در حالتی است که هواگیری نشده باشد و اصطلاحا پمپ بدون سیال کار کند. در اینگونه مواقع پمپ در حالت خشک کار خواهد کرد و در نتیجه دو سطح صاف سیل مکانیکی پمپ بر روی یکدیگر داغ خواهند شد و طبیعتا اصطکاک بالا منجر به خرابی و ایجاد نشتی خواهد شد.

انتخاب سیل مکانیکی

نکات مهم در انتخاب سیل مکانیکی

عوامل بسیاری در انتخاب سیل‌های مکانیکی دخیل هستند مانند:

• حرارت و سرعت گردش
• نوع آب بندی سیل مکانیکی
• اندازه قطر محور
• نوع جنس: سیلیکون، سرامیک، تنگستن و غیره
• اندازه سایز شفت و نوع فنر استفاده شده

نکته بسیار مهم در انتخاب سیل‌های مکانیکی قرار دادن سیال آب بندی شونده در گروه مناسب، انتخاب مواد مناسب آب بند، استفاده از کنترل‌های محیطی حساس است.

نصب اشتباه سیل مکانیکی

از دیگر عواملی که می تواند منجر به کاهش عمر مفید سیل های مکانیکی باشد، نصب اشتباه و غیر اصولی این آب بند ها بر روی پمپ ها می باشند. در واقع از مهم ترین بخش های تعمیر پمپ آب می توان به تعویض سیل یا آب بند اشاره نمود که حتما بایستی توسط یک متخصص حرفه ای انجام گردد تا هزینه های غیرمنطقی اشتباهات تعمیرکاران کار نابلد در آینده دامن گیر افراد نشود. خوشبختانه ریتس ایران علاوه بر تامین کالای یدکی خدمات قابل اطمینانی در این حوزه ارائه می کند.

از دیگر مواردی که می تواند منجر به هزینه های چندباره در تعمیرات پمپ گردد، انتخاب اشتباه سیل مکانیکی در یک پمپ می باشد. به بیان دیگر اگر شما پمپی برای انتقال مواد با PH اسیدی دارید (سیال اسیدی)؛ قطعا مکانیکال سیلی که استفاده می کنید باید با متریال مقاومی نسبت به سیال عبوری پمپ شما ساخته شده باشد و به عنوان مثالی ملموس: سیل پمپ آب را نباید بر روی پمپ اسید نصب کرد.

پس اگر در نظر دارید سیالی خاص مثل اسید، روغن داغ، آب جوش، لجن، فاضلاب و یا … را به کمک یک پمپ منتقل کنید، حتما دقت داشته باشید که پمپ شما بایستی استاندارد سیال مورد نظر را داشته باشد و چنین اشتباهی نه تنها هزینه های سنگینی به بار خواهد آورد، بلکه کار شما نیز پیش نخواهد رفت.

وضعیت شفت یا همان شافت در نصب سیل مکانیکی

از دیگر موارد مهم در بالابردن عمر سیل یا آببند مکانیکی مهار کردن نیروی شعاعی پمپ می باشد و البته موارد دیگری از جمله توجه به کیفیت و اصالت آب بند خریداری شده و سلامت و تراز بودن شفت و تنظیم بودن سایر قطعات دخیل در حرکت شفت پمپ نیز در عمر مفید سیل تاثیر گذارند.

موارد دیگری همچون تمام شدن عمر مفید سیل (ساییده شدن فیس ها یا سطوح آببندی) و یا خرابی یاتاقان ها نیز می تواند باعث آسیب دیدن آب بند گردد و پمپ ها نیز مانند تمام تجهیزات دیگر نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم دارند.

برای اطلاع از کد فنی سیل مکانیکی مورد نظر علاوه بر تماس با ما و دریافت مشاوره تعمیراتی و تامین قطعه می توانید به وبسایت انگلیسی زبان Sealing.com مراجعه نمایید و اطلاعات فنی سیل پمپ لوارا را با مشخصات جزئی پیدا کنید.

اجزای تشکیل دهنده آب بند های مکانیکی

همانطور که توضیح دادیم سیل ها از دو قسمت ثابت و متحرک تشکیل شده اند. همچنین قسمت ثابت سیل بر روی موقعیتی که اصطلاحا به کاسه پمپ معروف است نصب می شوند و قسمت متحرک یا همان روتاری بر روی شفت نصب می گردد.

معمولا در هر دو قسمت سیل مکانیکی اورینگ وجود دارد که جنس و متریال مشخصی (متناسب با کاربرد پمپ و نوع سیال) خواهد داشت.

متریال قرار گرفته شده در دو سطح (فیس) سیل مکانیکی (Mechanical Seal) وظیفه اصلی در آب بندی را ایجاد می کند. بعنوان مثال اگر آب بند (استیل، ذغال) داشته باشیم و یا مدلی داشته باشیم که (سیلیکن، سیلیکن) یا (کربن، سرامیک) باشد؛ به معنی این است که مثلا یکی از سطوح قرار گرفته بر روی دیگری از جنس کربن و سطح (فیس) دیگر از جنس سرامیک می باشد.

از قرار گرفتن این دو جنس بر روی یکدیگر، مسیر سیال از بین این دو مسدود می شود و در نتیجه آب بندی مناسبی ایجاد خواهد گردید.

نقش فنر در قسمت روتاری سیل مکانیکی

فنر تعبیه شده بر روی این قطعه یدکی پمپ وظیفه ایجاد یک تعادل (بالانس) نسبی در جهت جلوگیری از نشت سیال در مواقع منحرف شدن جزئی شافت پمپ و یا بهم خوردن تراز عمودی آن تعبیه گردیده است.

در واقع این فنر که آلیاژ مقاومی دارد، نقش مهم و حتی می توان گفت یک نقش اصلی در مهر و موم نگه داشتن پمپ بر عهده دارد.

پکینگ آب بندی

پیش از اینکه از سیل مکانیکی برای آب بندی پمپ استفاده گردد، تجهیزی به نام پکینگ چنین وظیفه ای را در پمپ های قدیمی انجام می داد.

با توجه به آسیب هایی که پکینگ به شفت دستگاه وارد می کرد و همچنین مصرف بالای انرژی و هدررفت آن همچنین بازدهی کمتر این تجهیز نسبت به مکانیکال سیل ها و خرابی زودهنگام (از آب بندی خارج شدن سریع) این روش، مدتیست که منسوخ شده و در پمپ های جدید استفاده نمی شود.

مزایای سیل مکانیکی نسبت به پکینگ‌ها:

• قوانین آلودگی محیط زیست در آن ها رعایت می‌شود
• هزینه سیال نشت شده کم می‌شود
• کاهش تعمیر و نگهداری روزمره
• کاهش هزینه شستشوی پکینگ
• کاهش هزینه flushing (جداسازی جریان شستشو
  دهنده از جریان محصول)

چند نکته در نگهداری از پمپ آب

• برای نصب پمپ از تجربیات یک نصاب متخصص بهره ببرید و کار را به افراد ناشی واگذار نکنید.
• بصورت دوره ای پمپ را سرویس کنید و از یک تعمیر کار متخصص بخواهید وضعیت سلامت پمپ را ارزیابی کند.
• محل نصب پمپ نباید در معرض سرمای خیلی شدید باشد، چرا که ممکن است منجر به آسیب جدی به پمپ شود. همچنین گرمای محل نصب نیز نباید در حدی باشد که موجب داغ شدن بیش از اندازه پمپ شود.
• هواگیری دوره ای پمپ (3 ماه تا 6 ماه یکبار) برای جلوگیری از خرابی سیل مکانیکی پمپ و یا سایر قطعات مرتبط، روان کاری (روغن کاری برای پمپ های با دور بالا و گریس کاری برای پمپ های با دور پایین) و تعویض قطعاتی همچون قطعات الکترونیکی پمپ از جمله خازن الکتروموتور آن (تعویض سالانه و چک کردن 6 ماهه این قطعه لازم است)، پروانه ها، بلبرینگ و … نیز از نکات مهم در بحث تعمیر و نگه داری می باشد.
• سعی کنید پمپ را درون یک محفظه و به دور از دسترسی عموم و افراد دیگر قرار دهید. همچنین در عین حال دقت کنید که تراز بودن سطحی که پمپ روی آن قرار می گیرد و البته تراز شفت و رعایت استاندارد های لوله کشی نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.
• پمپ آب نباید در معرض نور خورشید، باران و برف و … باشد. همچنین دقت داشته باشید که برای استفاده بهینه و درست از پمپ ها باید به گونه ای از پمپ استفاده کنید که حرارت بالایی پیدا نکند و به زبان ساده تر پمپ بصورت یکسره کار نکند.
• اگر احتمال یخ زدگی در محیط نصب وجود دارد؛ بهتر است لوله های پمپ و مخزن را عایق کاری کنید.

یک اصل ساده

بطور کلی اگر صدایی نامتعارف از پمپ آب شنیده شد (معمولا صدای نامتعارف ناشی از خرابی بلبرینگ ها می باشد) و یا فشار و گردش آب ایجاد شده توسط آن راضی کننده نبود، بایستی سریعا از سرویس کار و متخصص تعمیرات پمپ کمک بخواهید.

سیل های تخصصی و سفارشی سازی شده

برخی از انواع پمپ ها هستند که بدلایلی همچون متفاوت بودن نوع سیال انتقالی از آن ها، سایز و ابعاد و یا ساختار داخلی پیچیده تر آن ها (از لحاظ آب بندی و مهر و موم شدن) نیاز به سیل مکانیکی متفاوتی دارند و در واقع سیل های تولید شده و رایج بازار یا بر روی آن ها قابل نصب نیستند و یا در صورت نصب بازدهی مد نظر را ایجاد نخواهند کرد.

همچنین برخی از پمپ ها نیز سیل های بسیار گران قیمتی دارند و در صورت خراب شدن این قطعه، تعویض می تواند بار مالی سنگینی به مصرف کننده وارد آورد.

در چنین موقعیت هایی بهترین تصمیم چیزی جز سفارشی سازی سیل و یا در مواردی تعمیر این قطعه می باشد که البته کار بسیار تخصصی و مهمی می باشد. ریتس پارت که در زمینه تامین قطعات یدکی یکی از قدیمی ترین ها می باشد، در زمینه تعمیرات پمپ نیز سابقه ای طولانی دارد و توانسته است رضایت مشتریان صنعتی و غیر صنعتی پمپ را جلب نماید.